بسم رب الشهدا و الصدیقین
فکه نام منطقه ای است واقع در شمال غربی استان خوزستان که از غرب به خط مرزی ایران و عراق،
از شمال به منطقه چنانه،از جنوب به چذابه محدود می شود.
فکه سرزمین رمل و شن های روان است.
گرچه در نواحی شمال فکه زمین هایی با خاک طبیعی و قابل کشت وجود دارد
اما عمده این منطقه را تپه های ماهور رملی و بیابان های پوشیده از شن و ماسه در بر گرفته است.
فکه یکی از محور های اصلی تجاوز ارتش عراق به شمال خوزستان بود.
عراقی ها با عبور از این محور توانستند خود را تا کنار رودخانه کرخه بر سانند
و به جاده اهواز اندیمشک نزدیک شوند.
در آغاز جنگ وقتی فکه سقوط کرد،
پاسگاه های واقع در جنوب فکه محاصره شدند و نیروهای مستقر در آنها با زدن به بیابان عقب نشینی کردند.
اما تعدادی در هنگام عقب نشینی راه را گم کردند و در اثر تشنگی شهید شدند.
در طول نبر هشت ساله،
دو عملیات وسیع و دو عملیات محدود نظامی در منطقه فکه به اجرا در آمد.
عملیات های والفجر مقدماتی در بهمن ماه 1361،
والفجر یک در فروردین 1362 بعنوان حرکت های بزرگ نظامی جمهوری اسلامی در تاریخ ثبت شده است
و عملیات های ظفر4 و عاشورای3 که به ترتیب
در تیر ماه و مرداد ماه 1363 انجام شد،
حرکت های محدودی بود که صرفا به منظور انهدام یگان های رزمی دشمن در منطقه،
به مرحله اجرا در آمد.
عملیات والفجر مقدماتی با هدف تصرف پل غزیله و دست یابی به شهر العماره،
رأس ساعت 21 و 30 دقیقه 18 بهمن 1361 به اجرا در آمد.
13 یگان از سپاه پاسداران و 3 یگان از ارتش جمهوری اسلامی در این عملیات شرکت داشتند.
در این عملیات که به درستی عملیات موانع لقب گرفته است،
بعد از آن که نیروهای پیاده هر یگان برای رسیدن به نقطه رهایی و آغاز عملیات
8 تا 14 کیلومتر راه را در میان دریایی از رمل طی کردند
با موانعی به عمق 4کیلومتر روبه رو شدند.
موانع متعددی که به ترتیب ذیل از سوی دشمن تعبیه شده بودند:
1.میدان مین
2.سیم خاردار حلقوی به عرض 6متر
3.مواضع کمین
4.سیم خاردار معمولی
5.میدان مین با عمق زیاد
6.سیم خاردار حلقوی
7.کانال به عرض 3تا 9 متر
8.سیم خاردار حلوقی
9.میدان مین
10.میدان مین
11.کانال دوم
12.سیم خاردار حلقوی
13.میدان مین
14.خط اول دشمن
15.خط دوم دشمن
به وضوح پیداست که عبور از این تعداد موانع و استحکامات
برای نیرویی که قبلا با تجهیزاتی به وزن تقریبی 12 کیلو،راهپیمایی چند کیلومتری را در میان
ماسه و شن تحمل کرده تا چه اندازه دشوار خواهد بود.
درگیری های سنگین این عملیات بیشتر در لابه لای این موانع رخ داد.
از موانع معروف در فکه،کانال های متعدد است.
این کانال ها به عرض 3 تا 9 متر و به عمق 2 تا 3 متر حفر شده بود.
درون کانال ها پر بود از سیم های خاردار،
مین والمری و بشکه های فوگاز.
این بشکه ها حاوی مواد آتش زا بود که به هنگام انفجار محدوده اطراف خود را
به جهنمی از آتش تبدیل می ساخت.
گرچه در این عملیات یگان های زرهی عراق در برابر دلاور مردی رزمندگان،
متحمل آسیب شدند اما در نهایت،نیروهای خودی ناچار به عقب نشینی شدند.
وسعت،
عمق و تعداد استحکامات دشمن،عدم الحاق یگان ها و نیز هوشیاری دشمن به وقوع عملیات،
عوامل اصلی این شکست بود.
به هنگام عقب نشینی،جمعی از رزمندگان به محاصره دشمن درآمده و بعد از مقاومتی
چند روزه به شهادت رسیده و یا اسیر شدند.
دو ماه بعد،در 21 فروردین 1362 عملیات والفجر یک در منطقه شمالی فکه و با هدف تهدید شهر
العماره آغاز شد و بعد از چند روز بدون دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده،
خاتمه یافت.
عملیات والفجر یک از جهات بسیاری شبیه عملیات والفجر مقدماتی بود.
در این عملیات نیز رویارویی انسان و زره،شهدای بسیاری را در تاریخ پایمردی این مرز و بوم به یادگار گذارد.
دو عملیات ظفر 4 و عاشورای 3 که در تابستان 1363 در منطقه فکه به اجرا در آمد نیز دستاورد
نظامی چشمگیری به همراه نداشت.
این همه ماجرای نظامی فکه است.
اما فکه قصه دیگری نیز دارد که برای درک آن بایستی از سطح به عق رفت.
چشم و گوش دیگری مهیا کرد و در میان رقص تیر و غرش تانک و هیاهوی کار زار به دنبال ناگفته
و نانوشته ها رفت.
فکه نام منطقه ای است واقع در شمال غربی استان خوزستان که از غرب به خط مرزی ایران و عراق،
از شمال به منطقه چنانه،از جنوب به چذابه محدود می شود.
فکه سرزمین رمل و شن های روان است.
گرچه در نواحی شمال فکه زمین هایی با خاک طبیعی و قابل کشت وجود دارد
اما عمده این منطقه را تپه های ماهور رملی و بیابان های پوشیده از شن و ماسه در بر گرفته است.
فکه یکی از محور های اصلی تجاوز ارتش عراق به شمال خوزستان بود.
عراقی ها با عبور از این محور توانستند خود را تا کنار رودخانه کرخه بر سانند
و به جاده اهواز اندیمشک نزدیک شوند.
در آغاز جنگ وقتی فکه سقوط کرد،
اما تعدادی در هنگام عقب نشینی راه را گم کردند و در اثر تشنگی شهید شدند.
در طول نبر هشت ساله،
دو عملیات وسیع و دو عملیات محدود نظامی در منطقه فکه به اجرا در آمد.
عملیات های والفجر مقدماتی در بهمن ماه 1361،
والفجر یک در فروردین 1362 بعنوان حرکت های بزرگ نظامی جمهوری اسلامی در تاریخ ثبت شده است
و عملیات های ظفر4 و عاشورای3 که به ترتیب
در تیر ماه و مرداد ماه 1363 انجام شد،
حرکت های محدودی بود که صرفا به منظور انهدام یگان های رزمی دشمن در منطقه،
به مرحله اجرا در آمد.
عملیات والفجر مقدماتی با هدف تصرف پل غزیله و دست یابی به شهر العماره،
رأس ساعت 21 و 30 دقیقه 18 بهمن 1361 به اجرا در آمد.
13 یگان از سپاه پاسداران و 3 یگان از ارتش جمهوری اسلامی در این عملیات شرکت داشتند.
در این عملیات که به درستی عملیات موانع لقب گرفته است،
بعد از آن که نیروهای پیاده هر یگان برای رسیدن به نقطه رهایی و آغاز عملیات
8 تا 14 کیلومتر راه را در میان دریایی از رمل طی کردند
با موانعی به عمق 4کیلومتر روبه رو شدند.
موانع متعددی که به ترتیب ذیل از سوی دشمن تعبیه شده بودند:
1.میدان مین
2.سیم خاردار حلقوی به عرض 6متر
3.مواضع کمین
4.سیم خاردار معمولی
5.میدان مین با عمق زیاد
6.سیم خاردار حلقوی
7.کانال به عرض 3تا 9 متر
8.سیم خاردار حلوقی
9.میدان مین
10.میدان مین
11.کانال دوم
12.سیم خاردار حلقوی
13.میدان مین
14.خط اول دشمن
15.خط دوم دشمن
به وضوح پیداست که عبور از این تعداد موانع و استحکامات
برای نیرویی که قبلا با تجهیزاتی به وزن تقریبی 12 کیلو،راهپیمایی چند کیلومتری را در میان
ماسه و شن تحمل کرده تا چه اندازه دشوار خواهد بود.
درگیری های سنگین این عملیات بیشتر در لابه لای این موانع رخ داد.
از موانع معروف در فکه،کانال های متعدد است.
این کانال ها به عرض 3 تا 9 متر و به عمق 2 تا 3 متر حفر شده بود.
درون کانال ها پر بود از سیم های خاردار،
مین والمری و بشکه های فوگاز.
این بشکه ها حاوی مواد آتش زا بود که به هنگام انفجار محدوده اطراف خود را
به جهنمی از آتش تبدیل می ساخت.
گرچه در این عملیات یگان های زرهی عراق در برابر دلاور مردی رزمندگان،
متحمل آسیب شدند اما در نهایت،نیروهای خودی ناچار به عقب نشینی شدند.
وسعت،
عمق و تعداد استحکامات دشمن،عدم الحاق یگان ها و نیز هوشیاری دشمن به وقوع عملیات،
عوامل اصلی این شکست بود.
به هنگام عقب نشینی،جمعی از رزمندگان به محاصره دشمن درآمده و بعد از مقاومتی
چند روزه به شهادت رسیده و یا اسیر شدند.
دو ماه بعد،در 21 فروردین 1362 عملیات والفجر یک در منطقه شمالی فکه و با هدف تهدید شهر
العماره آغاز شد و بعد از چند روز بدون دستیابی به اهداف از پیش تعیین شده،
خاتمه یافت.
عملیات والفجر یک از جهات بسیاری شبیه عملیات والفجر مقدماتی بود.
در این عملیات نیز رویارویی انسان و زره،شهدای بسیاری را در تاریخ پایمردی این مرز و بوم به یادگار گذارد.
دو عملیات ظفر 4 و عاشورای 3 که در تابستان 1363 در منطقه فکه به اجرا در آمد نیز دستاورد
نظامی چشمگیری به همراه نداشت.
این همه ماجرای نظامی فکه است.
اما فکه قصه دیگری نیز دارد که برای درک آن بایستی از سطح به عق رفت.
چشم و گوش دیگری مهیا کرد و در میان رقص تیر و غرش تانک و هیاهوی کار زار به دنبال ناگفته
و نانوشته ها رفت.
